Canh chua ba khía

SGTT – Giá trị kinh tế của con ba khía ngày xưa không cao, và chỉ có một cách chế biến phổ biến là muối (mắm ba khía), và con ba khía muối đã gắn liền với những bữa cơm đạm bạc trong gia đình lao động nghèo. Ngày nay, con ba khía được những người sành ăn “chắp cánh” làm nhiều món ăn khá độc đáo như: ba khía hấp bia chấm muối ớt, rang muối, rang me… Trong đó phải kể đến món “ba khía nấu canh chua cơm mẻ bắp chuối”.

Ba khía bắt được hay mua ở chợ, chọn con cái, trọng lượng nhỏ, cầm chắc tay, yếm cứng (con đực lớn, cứng, ít thịt). Cho ba khía vào xô nhựa cùng với một cục nước đá để chúng “ngủ đông” quên kẹp! Sau đó bắt từng con ra và dùng dao chích nơi yếm cho ba khía chết. Tách mai, yếm, ngoe, càng, bỏ đi, chỉ lấy phần thân (hay để nguyên thân, càng, tuỳ thích) Rửa sạch để ráo. Xào sơ với sả, mỡ, tỏi cho thơm để ra dĩa…

Canh chua theo mùa

Giờ này miền Tây nước lụt đã rút, mùa gió chướng lại về. Tô canh chua lại thay đổi nguyên liệu cho theo mùa. Canh chua mùa này có đủ thứ, nào là cua đồng chặt hết ngoe, chỉ còn cái mình trắng bóc, thịt ốc lác, tép sông… trước khi cho nước vô nấu, bỏ tỏi vô nồi phi cho thơm lên, rồi “xèo” một cái, cả lũ “đặc sản đồng” ùa vô nồi, bốc mùi thơm lừng, lan đi khắp xóm…

 

Cũng có khi đổi mùi, người ta thay me bằng trái bần. Bần thì chọn bần chín, chỉ cần cho nước nóng vô giằm ra là xong. Phải nói là nồi canh chua lúc này cái mùi thơm của nó vô cùng đặc biệt đậm đà, thơm ngát, lại thanh tao nữa…

Rau nêm cũng là một chuyện để nói, nếu ở Sài Gòn chỉ nêm bằng ngò gai và rau om thôi, thì nồi canh chua ở quê còn nêm thêm các loại khác như tần dày lá, rau quế, hành, có khi thêm ít cần tây nữa. Gần chín thì cho ít khoanh ớt sừng đỏ mọng vào.

Canh chua mồng tơi

Những cây mồng tơi không rõ trồng từ khi nào, leo nặng trĩu những hàng rào tre khô, hay những hàng rào xanh có cây tu hú quả tím đỏ, ăn chát mà bùi bùi. Lá mồng tơi xanh mỡ màng, ở nách lá mọc ra những cành hoa bụ bẫm màu trắng phơn phớt tím. Quả mồng tơi chín tím mọng là đồ chơi của trẻ con; bọn con trai thì cầm cả vốc ném vào người nhau, khiến quần áo, mặt mũi tím tèm lem, bọn con gái thì dầm ra làm “mực mồng tơi”.

Mùa hè, sau mỗi trận mưa rào là ngọn mồng tơi lớp lớp lên xanh mơn mởn, ngọn mảnh mai chứ không mập mạp như những ngọn mồng tơi bán ở chợ bây giờ, mà lá cũng chỉ nhỉnh hơn lá rau ngót một chút. Mồng tơi nấu canh chua ngon nhất phải là những ngọn mồng tơi bánh tẻ, ngọn nhỏ, lá bé. Mồng tơi bán ở chợ non và nhiều lá quá, nấu canh chua dễ bị nát và có vị hơi nồng.

Cá úc và món canh chua miệt vườn

Nếu phải kể về các món ăn ở Cà Mau, không thể không kể nhiều đến con cá, từ cá đồng cho tới cá biển, cá sông. Sống ở một vùng đặc thù của miền sông nước, kinh rạch chằng chịt, thật không tưởng nếu nói không biết, không yêu thích một loại cá nào đó.